ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Ο φίλος μας το περιβάλλον

ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

·                     ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ

σήμερα, αύριο, μεθαύριο, χθες ή χτες, προχθές, πέρ(υ)σι, πρόπερσι, φέτος, του χρόνου, τώρα, πρώτα, ύστερα, έπειτα, μετά, κατόπιν, πριν, απόψε, αμέσως, μόλις, ευθύς, συχνά, συνεχώς, διαρκώς ξανά, γρήγορα, αργά, νωρίς, πάντα, πάντοτε, κάποτε, τότε, ποτέ, πότε, όποτε, πότε πότε, οποτεδήποτε, κάπου κάπου, άλλοτε, τακτικά, συνήθως, σπάνια, επιτέλους, κιόλας, πια, πάλι.

·                     ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Όταν μια δευτερεύουσα ή μια εξαρτημένη πρόταση αρχίζει με έναν από τους χρονικούς συνδέσμους: όταν, όποτε, αφού, μόλις, πριν να, καθώς, άμα, ενώ, ώσπου, ώσπου να, σαν, λέγε­ται χρονική και χωρίζεται με κόμμα από την κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση είτε αυτή γράφεται δεύτερη είτε πρώτη:

π.χ. Όταν έρθεις, θα ακούσουμε μουσική.

• ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Για τον προσδιορισμό του χρόνου χρησιμοποιούμε εκτός από τους χρόνους του ρήματος, τα χρονικά επιρρήματα και τους χρονικούς συνδέσμους και τα εξής:

α) Τα ουσιαστικά: πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ, ημέρα, νύχτα, μεσάνυχτα, εβδομά­δα, μήνας, χρόνος, αιώνας, χιλιετία, μέλλον, παρελθόν κτλ.

β) Φράσεις με πρόθεση:

σε λίγο, από το πρωί, κατά το απόγευμα, μετά το μεσημέρ

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ:

οι μονοσύλλαβες: με, σε, για, ως, πριν, προς, σαν

οι δισύλλαβες: αντί, από, δίχως, έως, κατά, μετά, μέχρι, παρά, χωρίς

οι τρισύλλαβες: εναντίον, εξαιτίας, ίσαμε, μεταξύ

βιβλίο Γραμματικής Ε΄-Στ΄Δημοτικού βλ Οι προθέσεις, Οι χρονικές προτάσεις